عملكرد خواب هزاران سال است كه دانشمندان را بهت زده كرده است، اما پژوهشهاي مدرن سرنخهاي جديدي راجع به اثر خواب بر ذهن و بدن ارائه ميدهند. خواب وظيفۀ انرژي دهي مجدد به سلولها، دفع مواد زائد مغز و پشتيباني از يادگيري و حافظه را بر عهده دارد. همچنين نقشي حياتي در تنظيم خُلق، اشتها و ميل انسان ايفا ميكند. خواب بخش جداييناپذير زندگيمان بوده و همانطور كه محققان ميگويند، بهطرزي باور نكردني پيچيده است. در اينجا با انواع خواب و مراحل خواب طبيعي آشنا خواهيم شد.
بيشتر بخوانيد: دانلود پرسشنامه كيفيت خواب پيتزبورگ (PSQI)
انواع خواب و مراحل خواب طبيعي
دكتر جان پيور، مدير آزمايشگاه نوروبيولوژي در دانشگاه تورنتو و دكتر برايان جي موري، مدير آزمايشگاه خواب در مركز علوم بروك بهداشتي ساني انواع خواب و مراحل آن را به شرح زير توضيح ميدهند:
مغز دو نوع متمايز از خواب را توليد ميكند: خواب بدون حركات سريع چشم كه به اختصار NREM كه بهعنوان خواب عميق شناخته ميشود و خواب حركات سريع چشم كه REM خوانده ميشود و به خواب رؤيا نيز معروف است.
بخش اعظم خواب ما را نوع NREM تشكيل ميدهد كه با امواج بزرگ آهسته، عضلات آرام، تنفس آهسته و عميق مشخص ميشود و ميتواند به مغز و بدن پس از يك روز طولاني نيروي تازه ميبخشد. اين خواب خود شامل چهار مرحله است و در هر مرحله خواب عميقتر ميشود.
پس از خواب NREM يا همان خواب بدون حركات سريع چشم، خواب REM يا همان خواب با حركات سريع چشم (خواب رؤيا) شروع ميشود. اين حالت عجيب و غريب است: مغز كسي كه خوابيده بسيار فعال است در حاليكه عضلات بدن فلج ميشوند و ريتم تنفس و ضربان قلب نامنظم ميشود. اينكه هدف خواب REM چيست همچنان يك راز در علم بيولوژي است، عليرغم اينكه فهم و درك ما از بيوشيمي و بيولوژي اعصاب مربوط به اين پديده در حال افزايش است. ما ميدانيم كه گروه كوچكي از سلولها در ساقۀ مغز خواب REM را كنترل ميكنند. وقتي اين سلولها صدمه ميبينند يا بيمار ميشوند، افراد نميتوانند فلج عضلاني مربوط به خواب REM را تجربه كنند كه ميتواند به اختلال رفتاري خواب REM منجر شود (يك بيماري جدي كه مبتلايان رؤيايشان را بهصورت خشونتآميزي بروز ميدهند).
منبع: